Dit wandtapijt maakt deel uit van een serie van 8 wandtapijten over de 7 vrije kunsten. De voorstelling hier betreft Dialectica of de redeneerskunst. Deze kunst is verwant met de wijsbegeerte, hier verpersoonlijkt door de oudere grijzende man naast de jonge vrouw, de personificatie van dialectica. Net zoals het wandtapijt dat de 7 vrije kunsten in zijn totaliteit toont, eveneens in de Gruuthusecollectie onder inventarisnummer XVII.O.0011, is het ontwerp van dit wandtapijt gemaakt door Cornelis Schut. De Antwerpse kunstenaar was een leerling van Pieter Paulus Rubens.

TOPSTUK

In de centrale voorstelling zien we de Dialectica (de redeneerkunst of dialectiek) als vrouw in gesprek met een oudere man. Rondom loopt een brede boord met versieringen. Bovenaan op de boord staat een cartouche met de spreuk “MATER ARTIVM DONVM INVENTVM QVE DEORVM” (“de moeder van de kunsten, gift en uitvinding van de goden”). Onderaan houden twee putti een banderol vast met het opschrift “CLAVIS SCIENTIARVM” (“sleutel van de wetenschap”), waaraan een sleutel hangt.

Dialectiek heeft binnen de westerse filosofie een lange geschiedenis en verschillende betekenissen. De term is afgeleid van het Griekse woord dialegesthai, dat ‘converseren’ betekent. Eén van de filosofen die hierover schreef is de Griekse Aristoteles (384-322 BCE). Op de centrale voorstelling van het tapijt staat links een standbeeld van hem. Volgens Aristoteles is dialectiek kritisch redeneren in een zoektocht naar waarheid. Daarom kan deze kunst als de basis van de wetenschap beschouwd worden.