Vervaardiger
Hans Memling (schilder)Periode en datering
15de eeuwVoorstelling van de Maagd Maria met het Kind Jezus, en Maarten van Nieuwenhove in een Vlaams interieur met zicht op het Minnewater in Brugge. Een bolle spiegel achter de Maagd maakt duidelijk dat beiden zich samen in dezelfde kamer bevinden. Maria is frontaal voorgesteld en toont een appel aan het Kind dat er met zijn rechterhandje naar grijpt. In het raam achter de Maagd bevindt zich het wapenschild van de opdrachtgever. Hijzelf zit met gevouwen handen voor een raam met de voorstelling van zijn patroonheilige. Voor hem ligt een getijdenboek opengeslagen; op het slot staat zijn blazoen afgebeeld. Onderaan op de lijst bevindt zich over de volledige breedte van beide luiken volgend opschrift : HOC OPVS FIERI FECIT MARTINVS DE NEWENHOVEN ANNO DM 1487 / AN° VERO ETATIS SVE 23. Olieverf op paneel.
TOPSTUK
Dit prachtige tweeluik, geschilderd door Hans Memling, laat zien hoe de Vlaamse primitieven meesters waren in stofuitdrukking en realisme. Een detail dat echter onmiddellijk in het oog springt, is het fluwelen tuniek van Maarten van Nieuwenhove. Die lijkt niet meer helemaal zoals Memling het waarschijnlijk bedoeld had. Wat is er gebeurd met de verflagen? Verf bestaat uit een aantal verschillende elementen, waaronder pigmenten. Dat zijn de kleurstoffen die verf hun kleur geeft en kunnen gemaakt worden van verschillende materialen: aarde (okers, ombers), stenen (lapis lazuli, azuriet), dieren (cochenille, soms zelfs Egyptische mummies!) en planten (meekrap). Ook door chemische processen kunnen er pigmenten ontstaan (loodwit, kopergroen). Kunstenaars moesten veel kennis hebben van de eigenschappen van deze pigmenten en hoe ze er verf van konden maken. Wat ze echter niet altijd konden voorzien, was de duurzaamheid van bepaalde, vooral organische, pigmenten. Over de eeuwen heen zijn sommige verflagen namelijk van kleur veranderd of zelfs verdwenen. Net zoals bij het Diptiek van Maarten van Nieuwenhove, kan dit het uiterlijk van een schilderij soms flink veranderen.