Vervaardiger
Frans Hogenberg (prentmaker), toegeschreven aan Hendrick Goltzius (prentmaker), Johannes Vivianus (auteur)Periode en datering
16de eeuwPortret van de Vlaamse cartograaf, instrumentmaker en graveur Gerard Mercator (1512-1594). Mercator, ook bekend als Gerard de Kremer/Cremer en Gerardus Mercator Rupelmundanus, is de uitvinder van de Mercatorprojectie (1569). Dit was een belangrijke stap vooruit in de moderne cartografie. Gerard Mercator is in dit portret ten halve lijve naar rechts afgebeeld, binnen een ovalen kader met opschrift. Hij draagt een hoed, een jasje met pofmouwen en een kanten kraag. In zijn rechterhand houdt hij een passer vast, waarmee hij een punt aangeeft op de globe die hij vasthoudt met zijn linkerhand. Zijn passer geeft de Polis Magnetis aan, de magneetpool. Op de wereldbol is het continent Amerika duidelijk afgebeeld, met eronder, volgens het opschrift, Peru. Onder het portret vermeld een drieregelige Latijnse tekst binnen een cartouche dat Frans Hogenberg dit portret van Mercator liet uitgeven omdat hij de beroemde cartograaf zeer bewonderde. Over de toeschrijving van de prent is enige onduidelijkheid. Frans Hogenberg vermeld zichzelf hier als uitgever (curabat Franc. Hog.). De prent is later ook toegeschreven geweest aan Hendrik Goltzius, hoewel niet iedereen het daarmee eens is. Hollstein vermeld de prent zowel bij Goltzius (New Hollstein, Dutch onder Doubtful Attributions, D8) als bij Frans Hogenberg (NHD, Frans Hogenberg, 36.) De tekst rond de prent en in de cartouche werd geschreven door Neolatijns dichter Johannes Vivianus.