Het Latijnse opschrift links bovenaan identificeert de geportretteerde als ‘Petrus Ricardus, professor aan de universiteit van Leuven en geneesheer van zijne majesteit’. Petrus Ricardus was stadsgeneesheer van Gent en lijfarts van Ernest van Oostenrijk en van de landvoogden Albrecht en Isabella.

In zwarte toga gekleed staat de man aan de hoek van een tafel waarop hij met de rechterhand steunt. Van de aangegeven leeftijd zijn nog slechts enkele sporen bewaard, die tijdens vroegere restauraties blijkbaar als '46' werden geïnterpreteerd en op het schilderij aldus werden vervolledigd. Op het wapenschild in de rechterbovenhoek staat de wapenspreuk ‘nil temere’ (niets zonder overleg). Op de ring aan zijn wijsvinger is het gehelmd wapenschild met de drie ringen herhaald. Aan zijn toga hangt een lint met een grote portretmedaille van Filips II waarop het jaartal 1592. Zijn functie wordt nog onderstreept door de geneeskundige boeken van Galenus en Hippocrates op de tafel links.

TOPSTUK

Frans Pourbus II was 23 of 24 jaar oud toen hij dit portret schilderde. Zelfbewust en zelfzeker tekent hij het schilderij onder het opschrift linksboven met ‘francisco pourbus fecit’. Hij doet dit niet met kleine letters die nauwelijks opvallen, maar in sierlijke kalligrafische stijl. Het schrift kan in verband worden gebracht met het werk van zijn tijdgenoot Jan I van de Velde (1568-1623), die enkele jaren later deze kalligrafische stijl in zijn Spieghel der schrijfkonste (1605) publiceert. Opvallend is ook dat Pourbus een hispanisering van zijn naam doorvoert, dat een hang naar het Spaanse hof doet vermoeden. De meester staat met dit werk aan het begin van zijn carrière, die al snel een vlucht neemt wanneer hij voor het hof gaat werken.