Vervaardiger
Theodoor van Thulden (tekenaar)Periode en datering
17de eeuwTheodoor van Thulden is vooral bekend als schilder, tekenaar en ontwerper van gravures. Een belangrijke reeks cartons – voorbereidende tekeningen op waar formaat – die gemaakt zijn voor de productie van gebrandschilderde glazen in de Sint Michaël en Goedelekathedraal (nu in de Koninklijke Musea voor Kunsten en Geschiedenis in Brussel) bewijst dat hij ook actief is geweest als glasontwerper. Ook deze tekening in het Brugse prentenkabinet die pas recent aan Van Thulden kon worden toegeschreven, is een deel van zo een carton. Dit is af te leiden uit de relatief grote schaal en de aaneengeplakte bladen. Het is onduidelijk voor welke locatie deze tekening is gemaakt, maar het is onwaarschijnlijk dat dit carton ook voor de Brussels kathedraal was bedoeld. De androgyne figuur is vanwege de stok over de schouder geïdentificeerd als een herder, die het Christuskind aanbidt. De neerwaartse blik kan op het Christuskind gericht zijn.
Opmerkelijk is het ontbreken van sporen van de kunstenaars werkmethoden. Er zijn geen kleurnotities en productiesporen teruggevonden. Ook de lijnen die aanduiden waar de loodstrips waarmee de gekleurde en beschilderde deeltjes glas aan elkaar worden verbonden moeten komen, ontbreken. Mogelijk werd er een kopie van de carton gemaakt dat gebruikt werd tijdens de productie van het glas, of werd er blank glas als intermediair gebruikt. De tekening is in 2020 erkend als topstuk.
TOPSTUK
Hoewel de tekening vrij groot is, is deze herder vermoedelijk maar een detail uit een uitgebreide compositie. Toch gaat het om een krachtig beeld dat bovendien een belangrijke ijkwaarde heeft. De ingetogen blik van de herder werd met een combinatie van verschillende media op papier gezet. Van Thulden gebruikt zwart krijt of houtskool om te compositie aan te zetten en brengt met rood krijt wat kleur in het gelaat van de figuur. Hij verfijnt de tekening met vloeiende penseellijnen in grijze inkt. De grijs gewassen schaduwpartijen geven de tekening meer diepte en Van Thulden licht sommige delen ook subtiel uit. Aan het oog van de herder, in zijn haar en aan zijn hals bracht hij hoogsels in wit krijt aan. Net door de tekentechniek die eigen is aan Van Thulden, biedt dit carton de kans om in de toekomst eventueel ook andere glasraamontwerpen van zijn hand te identificeren.