Vervaardiger
Fernand KhnopffPeriode en datering
20ste eeuwHet werk van Fernand Khnopff betekent een fundamentele verrijking van het Europees symbolisme. In 'Secret-Reflet' behandelt Khnopff motieven die voor het symbolisme kenmerkend zijn. 'Secret' is een beeld van de stilte, gezien verbale communicatie tussen een vrouw en een masker onmogelijk is. In Khnopffs symbolisme is het visualiseren van de realiteit als materiële vorm niet belangrijk, maar wel de vergeestelijkte en verdichte herinnering ervan. Brugge is een belangrijk thema in zijn oeuvre. 'Reflet' toont in een uitsnit een stuk van de gotische gevel van het Sint-Janshospitaal. Door de weerspiegeling in de Reie, is het een illustratie van de spiegelsymboliek. 'Secret' en 'Reflet' werden door Khnopff zelf in een verticaal tweeluik gemonteerd. De afzonderlijke motieven komen ook voor in ander werk van de kunstenaar. Met 'Secret-Reflet' wordt echter een stap verder gezet. De sleutel voor de symbolische betekenis van het geheel ligt in de combinatie van deze twee tekeningen, die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben.
TOPSTUK
Fernand Khnopff had een grote belangstelling voor de fotografie. Hoewel hij zelf beweerde niets van de techniek te kennen, bleek na zijn overlijden dat hij in het bezit was van geavanceerde apparatuur en technische handleidingen. In zijn archief werden ook een veertigtal fotoafdrukken gevonden, waarvan de meeste gebruikt werden voor zijn eigen werk. Die foto’s dienden als voorstudies en als een voorraad herinneringsbeelden.
Voor de pasteltekening (Secret) baseerde Khnopff zich op een sterk geënsceneerde foto van zijn zuster Marguerite die hij in zware gewaden liet poseren tegen een achtergrond van draperieën met pauwenveermotieven. Opvallend is dat deze foto technisch perfect is uitgevoerd: de opname is haarscherp en goed uitgelicht; zeker niet het werk van een amateur. Zou Khnopff deze foto zelf genomen hebben of zou hij enkel verantwoordelijk geweest zijn voor de regie van de foto en de technische uitvoering ervan overgelaten hebben aan een professioneel fotograaf? Khnopff heeft de foto alleszins nauwkeurig nagetekend, maar nu vager, mistiger. Hij heeft er een geïdealiseerd, symbolistisch droombeeld van gemaakt.
Voor het Brugse stadsgezicht heeft Khnopff waarschijnlijk foto’s gebruikt van de Antwerpse fotograaf Gustave Hermans. Door ze echter anders te kadreren, verleende hij er een mysterieus, bijna mystiek karakter aan.