Op het bed ligt de lijkbleke en in een blauwe mantel gehulde heilige Maagd. Haar handen liggen gevouwen in haar schoot. Rondom het sterfbed schaart zich in cirkelvormige opstelling een groep apostelen. Deze groep heiligen vertoont grote zielsbewogenheid, vertwijfeling en menselijke angst. Bovenaan verschijnt Christus in een aureool tussen zwevende engelen om Maria's ziel in de hemel op te nemen. Verschillende apostelen kunnen worden geïdentificeerd. Petrus neemt als priester de kaars der stervenden aan van Thomas om ze tussen de gevouwen handen van Maria te plaatsen. Johannes zit aan de rechterzijde gebogen over het sterfbed en naast hem bevindt zich Jacobus Minor die volgens de Legenda Aurea op Christus leek. De inspiratie voor het tafereel vond Van der Goes in de apocriefe evangeliën en de Legenda Aurea. Daarin wordt verhaald hoe alle apostelen bij de dood van Maria op miraculeuze wijze samen werden gebracht rond haar sterfbed.

TOPSTUK

De dood van Maria is uitvoerig gerestaureerd en onderzocht tussen 2018 tot 2022. Tijdens de restauratie zijn vergeelde vernislagen en verkleurde overschilderingen verwijderd. Het weghalen van de oude overschilderingen leverde interessante informatie op. Zo zijn linksboven en rechtsonder restanten van een gordijn blootgelegd en deels gereconstrueerd. Misschien was de hele scène oorspronkelijk wel omgeven door een baldakijn met gordijnen. We weten het niet zeker, want het werk is ooit bijgesneden, mogelijk om het in een nieuwe lijst te laten passen. Aan de linker- en de bovenzijde zijn daardoor een paar centimeter verloren gegaan. Het gordijn creëert de illusie dat Maria’s sterfbed aan de toeschouwer onthuld wordt, en nodigt ons als het ware uit om in gedachten ook de houten vloer op te stappen en plaats te nemen bij het bed. Dit sluit aan bij de persoonlijke geloofsbeleving die vanaf de veertiende eeuw steeds belangrijker werd, en waarin empathie voor en medelijden met Christus en Maria een grote rol speelde.