Dit is het vroegst bekende portret van een kunstenaarsvrouw. Door de donkere achtergrond gaat alle aandacht naar Margareta die ons aankijkt. In haar ogen weerspiegelt een raam. Margareta’s haar is modieus opgestoken, haar rode overkleed afgeboord met eekhoornbont. Ze is elegant en voornaam. Het opschrift op de originele lijst uit 1439 verraadt dat Margareta 33 jaar was. Je vindt er ook de vaste lijfspreuk van Jan van Eyck: ‘als ich can’ of ‘naar mijn beste vermogen’. Na Van Eycks dood leidde ze nog ruim tien jaar zijn atelier in Brugge.

TOPSTUK

'mijn man Johannes voltooide mij in het jaar 1439 op 17 juni / mijn leeftijd was drieëndertig jaar'. Deze informatie schilderde Jan (Johannes) van Eyck in het Latijn op de boven- en onderzijde van de lijst. De inscriptie valt op omdat hij verwoord is als een zin die wordt uitgesproken door de persoon die is afgebeeld, Jans echtgenote Margareta van Eyck. Terwijl ze ons informeert, kijkt Margareta ons aan. Van Eyck schilderde een vergelijkbaar opschrift op de lijst van het portret dat hij in 1436 maakte van een kennis van hem, de Brugse goudsmid Jan de Leeuw[ME1] . Op die manier gaf Van Eyck personen die dicht bij hem stonden als het ware een eigen stem. Van Eyck beschilderde de gehele lijst en de achterzijde van het paneel alsof het van kostbaar marmer is, in plaats van hout. Daarom hangt het schilderij niet aan de muur in het Groeningemuseum, maar wordt het van beide zijden getoond.