Sluiten
Vervaardiger
Hans MemlingPeriode en datering
15de eeuwDe triptiek is aan drie heiligen gewijd, die op het middenpaneel zijn afgebeeld. Centraal staat Christoffel die met het Kind Jezus op de schouders de rivier oversteekt. De bloeiende staf in zijn hand en de heremiet die vanuit een spelonk de oever bijlicht, behoren tot de vaste attributen van de heilige. Aan weerszijden van de oever staan twee andere heiligen: links een monnik met kromstaf en open boek - de heilige Maurus -, rechts de heilige Gillis met de hinde en een pijl in de arm. Op de zijluiken, waarover hetzelfde landschap zich verder uitstrekt, knielen de opdrachtgevers. De man wordt beschermd door de heilige Willem van Maleval, de vrouw door de heilige Barbara. Het betreft Willem Moreel, een belangrijk Brugs politicus, en zijn vrouw Barbara van Vlaenderbergh, alias Van Hertsvelde, die samen met hun kinderen afgebeeld zijn. De heiligen Maurus en Gillis werden gekozen in functie van de familienamen Moreel en Hertsvelde. Maurus en Moreel hebben dezelfde etymologie, terwijl het hert van de heilige Gillis verwijst naar de naam Hertsvelde. Voor- en familienaam van de schenkers zijn hier dus symbolisch voorgesteld door de koppeling van de patroonheilige op het zijluik aan de heilige op het middenluik. Maurus en Gillis waren tevens de beschermheiligen van de familiekapel in de Sint-Jacobskerk, waar het echtpaar begraven werd. Gesloten tonen de luiken Johannes de Doper en de heilige Joris in grisaille. De Moreeltriptiek is een van de voorlopers van het Vlaamse groepsportret.
TOPSTUK
Op de schilderijen van de Vlaamse primitieven, zoals dit triptiek van Hans Memling, zie je vaak de opdrachtgevers met hun bescherm- of naamheilige staan. Het katholicisme kent duizenden heiligen, dus hoe identificeer je welke heilige wordt afgebeeld? De meeste heiligen zijn herkenbaar aan de attributen waarmee ze worden afgebeeld. Dat zijn vaak voorwerpen die uit hun legende komen, zoals bij de heilige Barbara van Nicomedië (op het rechterluik), die volgens het verhaal door haar vader in een toren werd opgesloten. Anderen worden afgebeeld met de attributen van hun marteldood, zoals de heilige Catharina van Alexandrië met het wiel en zwaard (zie het Johannesretabel, eveneens van Hans Memling). En sommigen zijn te identificeren op basis van hun uiterlijk of hun omgeving. De identificatie van het onderwerp of diepere betekenis van een voorstelling aan de hand van figuren en hun voorwerpen wordt ‘iconografie’ genoemd en is een belangrijk hulpmiddel voor kunsthistorici.
Vervaardiger
Hans MemlingPeriode en datering
15de eeuw
Vervaardiger
Hans MemlingPeriode en datering
15de eeuw
Vervaardiger
Hans MemlingPeriode en datering
15de eeuw
