Sluiten

Transfiguratie

Dit is een Vlaams Topstuk

Vervaardiger

Maerten de Vos (tekenaar)

Periode en datering

16de eeuw
(1578)

Op de berg Tabor verschijnt er een stralend licht rond Christus en spreekt een stem uit de hemel 'Dit is mijn zoon, in welke in een welbehagen heb.' De apostelen Jakob, Petrus en Johannes aanschouwen verschrikt het wonder. De tekening is een ontwerp voor een prent uit een twaalfdelige reeks met voorstellingen die verwijzen naar de apostolische geloofsbelijdenis (het credo). De transfiguratie verwijst naar het tweede geloofsartikel: het geloof in Christus, de zoon van God. Het opschrift aan de bovenzijde van de tekening is op de prent in Latijn rond Christus gedrukt. Maerten de Vos lijkt de eerste te zijn om de transfiguratie in context van de apostolische geloofsbelijdenis af te beelden. Hoewel de kunstenaar in 1584 gedocumenteerd was als een aanhanger van het Lutheranisme - een stroming waarin de zowel menselijke als goddelijke natuur van Christus een prominent gegeven is - lijkt de prenten reeks (zoals de meeste van zijn ontwerpen) gemaakt te zijn voor een breed doelpubliek. De Vos introduceerde meer 'nieuwe' onderwerpen in de serie die niet per se belangrijke pijlers zijn binnen het Lutheranisme, zoals De apostelen die giften ontvangen en aalmoezen geven aan de armen, De prediking van Petrus in Caesarea en Het visioen van Ezekiël.

Er zijn nog ongeveer 500 tekeningen van Maerten de Vos bewaard gebleven - waaronder vooral prentontwerpen - maar hij moet er veel meer hebben gemaakt. Er zijn geen tekeningen van De Vos bekend van voor 1570. De tekening van Musea Brugge is dus een van de vroegste tekeningen van de meester. Er zijn drie latere tekeningen van De Vos bekend waarin de Transfiguratie opnieuw in context van de apostolische geloofsbelijdenis is afgebeeld. Twee van deze ontwerpen werden ook als prent uitgevoerd. De Vos schilderde in 1570 al een verticale compositie met de transfiguratie als onderdeel van het decoratieprogramma in de paleiskapel van de protestantse hertog van Brunswick-Lünweburg in Celle. De tekening is in 2014 erkend als topstuk.

TOPSTUK

De Vos maakte deze tekening als compositieontwerp voor een prent uit 1579. De prent is geen exacte kopie van de tekening, maar volgt wel grotendeels de opzet van deze compositie. De productie van prenten was doorgaans teamwork. Ook in dit geval werkten er meerdere mensen aan. Dat kunnen we lezen onderaan de prent, waar de taakverdeling is toegevoegd. Zo wijst “M. d. Vos Invent” op Maerten de Vos als ontwerper van de compositie. “Johannes Sadeler fecit et excudit” duidt Jan Sadeler I aan als de uitgever van de prent. Tot slot verwijst het opschrift “Cum privilegio regis” naar de koninklijke toestemming om de prent uit te geven: een soort copyright.

Details

Onderwerp
Opschriften
inscriptie (boven): dit is mijnen beminden soene in den welcken ick een wel behaegen hebbe
signatuur en datering (midden, onder): M.D. VOS. f. 1578
Dimensie
geheel, hoogte: 169 mm
geheel, breedte: 248 mm

Identificatie

Huidige locatie
Verzameling
Categorie
Objectnaam
Materialen
Inventarisnummer
0000.GRO1777.II

Linked open data

Permalink
IIIF manifest
Copyright
Musea Brugge engageert zich om gegevens als bruikbare open data ter beschikking te stellen. Afbeeldingen van kunstwerken die niet onder auteursrechtbeperkingen vallen, zijn daartoe gepubliceerd onder de Creative Commons Zero licentie. Deze mogen vrij worden gebruikt.

Gerelateerde items uit onze collectie